કવિ શ્રી મણિયાર પ્રિયકાંત પ્રેમચંદ (૨૪-૧-૧૯૨૭ // ૨૫-૬-૧૯૭૬). જન્મ વિરમગામમાં. વતન અમરેલી. નવ ધોરણ સુધીનો અભ્યાસ. પોતાના જાતિગત વ્યવસાય (ચૂડી-બલૈયા બનાવતા ચૂડગર)ની સાથોસાથ કાવ્યલેખન. કુમાર સુવર્ણચંદ્રક ઉપરાંત ૧૯૭૨-૭૩નું ઉમા-સ્નેહરશ્મિ પારિતોષિક. અમદાવાદમાં અવસાન. (ગુ.સા.પ) + + + + + …
Category: ફિલ્મ સંગીતની સફર
સજનવા, દુલ્હનિયા અને તીસરી કસમ :: ૨
– ભગવાન થાવરાણી શૈલેન્દ્રની કવિતાઓ વિષયક આ લેખમાળાની સમાપન-કિસ્તમાં શૈલેન્દ્રની મહાનતમ કવિતા ‘તીસરી કસમ’ ની વાત આગળ વધારીએ અને સાથોસાથ ફિલ્મનાં વધુ એક વિલક્ષણ ગીતની વિગતે ચર્ચા કરી આ ફિલ્મ અને આ લેખમાળાને પણ વિરામ આપીએ. પણ પહેલાં એક રસપ્રદ…
શૈલેન્દ્રનાં ‘અન્ય’ સંગીતકારો સાથેનાં ગીતો
સંકલન અને રજૂઆત: અશોક વૈષ્ણવ ૩૦ ઓગસ્ટ, ૧૯૩૩ના રોજ જન્મેલા શંકરદાસ કેસરીલાલ ૪૩ વર્ષની જ છોટી સી યે જિંદગાની ચાર દીનકી કહાની ૧૪ ડીસેમ્બર, ૧૯૬૬ સુધીમાં સંકેલી ગયા. આટલા સમયમાં પણ ફિલ્મ જગતનાં આકાશમાં તેમણે શૈલેન્દ્રનાં નામથી ધૂમકેતુ જેવી લગભગ…
એક ગીતનાં અનેક સ્વરૂપ – ૫ – પુરુષ સૉલો ગીતનું યુગલ કે કોરસ વર્ઝન [૩]
સંકલન અને રજૂઆત: અશોક વૈષ્ણવ આપણે પુરુષ સૉલો ગીત અને તેનાં યુગલ કે કોરસ ગીતનાં એ જ ફિલ્મમાં પ્રયોજાયેલાં બીજાં સ્વરૂપનાં ૧૯૪૧થી ૧૯૫૭ સુધીનાં ગીતો આ પેટાશ્રેણીના પહેલા અંકમાં અને ૧૯૫૭થી ૧૯૬૨ સુધીનાં ગીતો બીજા અંકમાં સાંભળ્યાં આગળ વધતાં પહેલાં…
પિયાનો પર ફિલ્મીગીતો
નિરંજન મહેતા ગીતો સાથે વાદ્યની સંગત એટલે તે ગીતની રંગત ઓર વધે. જેવા વાદ્યો અને જેવો તાલમેલ એવી તેની રંગત. ફિલ્મીગીતોમાં ઓરકેસ્ટ્રાનું એટલે જ મહત્વ રહ્યું છે. રચનાકાર જુદા જુદા સાજોનો ઉપયોગ કરીને તેના સૂર અને તાલમાં જે રચના કરે…
સચિન દેવ બર્મન અને મૂકેશ
સંકલન અને રજૂઆત: અશોક વૈષ્ણવ સચિન દેવ બર્મને રચેલાં મૂકેશનાં ગીતો, આ બન્ને કળાકારોનાં કુલ ગીતોની સરખામાણીમાં સંખ્યાની દૃષ્ટિએ સાવ ન નગણ્ય કહી શકાય એટલાં જ છે, અને માટે જ તે મહત્ત્વનાં બની રહે છે. કારણો કંઈ પણ હોય, પરિણામો…
ફિલ્મીગીતો – इंतज़ार
– નિરંજન મહેતા ઇંતજાર એટલે કોઈની રાહ જોવી. આપણી ફિલ્મોમાં મોટે ભાગે નાયિકાને ભાગે આ કાર્ય આવે છે અને ત્યારે તેની તડપને શબ્દોનું રૂપ અને સંગીતનાં વાઘા પહેરાવાય છે. જેટલું આ ગીત દર્દનાક તેટલી તેની અસર સાંભળનાર પર અને તેનો…
બંદિશ એક, રૂપ અનેક: (૩૩): રંગી સારી ગુલાબી ચુનરિયાં રે
નીતિન વ્યાસ એક પારંપારિક રચના: ઠુમરી રાગ પહાડી -દાદરા रंगी सारी गुलाबी चुनरिया रे मोहे मारे नजरिया सांवरिया रे जाओ जी जाओ, करो ना बतियाँ ऐ जी बाली है मोरी उमरिया रे मोहे मारे नजरिया सांवरिया रे रंगी सारी गुलाबी…
સજનવા, દુલ્હનિયા અને તીસરી કસમ:: ૧
– ભગવાન થાવરાણી મહાભારત , રામાયણ અને અન્ય ધાર્મિક – પૌરાણિક ગાથાઓને બાદ કરતાં હિંદી ફિલ્મોમાં મહાન અને વિશુદ્ધ સાહિત્યિક કૃતિઓ પરથી ફિલ્મો સર્જવાનું ચલણ લગભગ નહિવત્ છે, વિશેષ કરીને જે વિપુલ માત્રામાં ફિલ્મો બને છે એને લક્ષમાં લેતાં. હા,…
સંગીતકાર સાથેની પહેલી ફિલ્મનું મોહમ્મદ રફીનું સૉલો ગીત – ૧૯૪૯
સંકલન અને રજૂઆત: અશોક વૈષ્ણવ ૨૦૧૬ના ડીસેમ્બર મહિનાથી આપણે મોહમ્મદ રફીના જન્મદીવસ અને મૃત્યુતિથિની યાદમાં તેમણે જૂદા જૂદા સંગીતકારો સાથે સૌથી પહેલ વહેલાં સૉલો ગીતોની શ્રેણી શરૂ કરી છે. ૧૯૪૪થી ૧૯૪૮નાં પાંચ વર્ષના તેમના કારકીર્દીના સૌપ્રથમ સમયખંડમાં રેકર્ડ થયેલાં આ…